น้ำพริกจัดเป็นเมนูประจำบ้านที่เจริญอาหารและมีคุณค่าทางโภชนาการสูง สูตรน้ำพริกที่นำเสนอในครั้งนี้เป็นสูตรที่มีวัตถุดิบคล้ายๆ กัน ซื้อมาไม่กี่ชนิดก็สามารถเล่นแร่แปรธาตุเป็นน้ำพริกสูตรต่างๆ ได้ แต่จุดขายอยู่ที่การปรุงสด เพราะจะได้รสชาติที่ดี อร่อยกว่าปรุงสำเร็จ และที่สำคัญวัตถุดิบไม่ปรุงก็เก็บไว้ได้

1.น้ำพริกกะปิ
วัตถุดิบ - พริกขี้หนู 10 - 15 เม็ด ,กระเทียม 10 – 15 กลีบ , มะเขือพวง 15 – 20 เม็ด , กะปิ 2 ช้อนโต๊ะ , กุ้งแห้ง 1 ช้อนโต๊ะ , น้ำปลา 3 ช้อนโต๊ะ , น้ำตาลปี๊บ 3 ช้อนโต๊ะ , น้ำมะนาว 3 ช้อนโต๊ะ - มะอึก 2 ลูก (ใส่หรือไม่ใส่ก็ได้) , ระกำ 1 ลูก (ใส่หรือไม่ใส่ก็ได้)

วิธีทำ
- ห่อกะปิด้วยใบตอง แล้วเผาให้สุกหอม TIP : กะปิควรนำไปปิ้งไฟให้หอมก่อนนำมาโขลก เพื่อลดกลิ่นฉุนของกะปิ
- ขูดขนมะอึกออก ล้างให้สะอาดแล้วซอยบาง ๆ เตรียมไว้ - นำกุ้งแห้งล้างให้สะอาด แล้วคั่วไฟให้พอหอม จากนั้นนำมาป่นให้ละเอียด
- โขลกกะปิกับกระเทียมให้ละเอียด ใส่พริกขี้หนูสวนแล้วบุบพอแตก จากนั้นใส่กุ้งแห้งป่นโขลกพอเข้ากัน ตามด้วยการใส่มะอึกซอยแล้วโขลกต่อ ใส่มะเขือพวงบุบพอแตก ให้ดูลักษณะของวัตถุดิบจะดูค่อนข้างหยาบ
TIP : โขลกกระเทียมกับกะปิจะช่วยลดกลิ่นฉุนของกะปิได้
TIP : พริกขี้หนูบุบแค่พอแตก เพราะถ้าละเอียดมากจะทำให้เผ็ดมากขึ้น - ปรุงรสด้วยน้ำมะนาว น้ำปลา และน้ำตาลปี๊บ ชิมรสออกเปรี้ยว เค็ม หวาน เท่านี้ก็จัดเสิร์ฟได้เลยจ้า เสิร์ฟคู่ - ผักสด : แตงกวา ถั่วฝักยาว ถั่วพู มะเขือต่าง ๆ ขมิ้นขาว - ผักต้ม : ถั่วฝักยาว ถั่วพู มะเขือเปราะ ข้าวโพดอ่อน บวบเหลี่ยม ฟักทอง ผัดกาดขาวปลี มะระขี้นก ยอดมะระ หน่อไม้ - ผักทอด : ไข่ชะอม มะเขือยาว ถั่วฝักยาว ฟักทอง ผักบุ้ง - เครื่องเคียง / ของแนม : ปลาทู

2.ปลาร้าทรงเครื่อง
วัตถุดิบ ปลาร้าปลากระดี่ 1 ขีด , ปลาดุกสด แล่เอาแต่เนื้อ 1 ตัว , หัวกะทิ 1 ถ้วยตวง , หางกะทิ 1 ถ้วยตวง , กระชายซอย 6 หัว , ข่าซอย 1 แง่ง , ตะไคร้ซอย 2 ต้น , หน่อไม้ต้มซอย 3 หน่อ , มะเขือเปราะ 4 ลูก , หอมแดงซอย 5 หัว , ถั่วฝักยาว 3 ฝัก , พริกชี้ฟ้าสีแดง เหลือง เขียว สีละ 1 เม็ด ,ใบมะกรูด 5 ใบ

วิธีทำ
- ปลาดุกแล่เอาแต่เนื้อ หั่นเป็นชิ้นพอคำ - มะเขือเปราะผ่าสี่ แช่น้ำผสมเกลือเพื่อไม่ให้มะเขือเปราะดำ - นำข่าและกระชายปอกเปลือก ซอยเป็นเส้น ๆ ยาวประมาณ 1 นิ้ว
- ถั่วฝักยาวหั่นเป็นท่อน ขนาดประมาณ 1 นิ้ว - ใส่หางกะทิกับน้ำปลาร้าแล้วยกขึ้นตั้งไฟ โดยใช้โดยไฟกลางพอเดือด ใส่ข่า ตะไคร้ กระชาย ตั้งไฟต่อให้เดือดอีกครั้งและมีกลิ่นหอมของเครื่องหลน
- ใส่เนื้อปลาดุก และมะเขือเปราะในขณะที่น้ำกะทิเดือดพล่าน กดมะเขือให้จมน้ำโดยทั่ว ใส่ถั่วฝักยาว และหน่อไม้ คนพอทั่ว พอเดือดและมะเขือสุก ใส่ใบมะกรูด พริกชี้ฟ้า และใส่หัวกะทิลงไป แล้วปิดไฟยกลง จัดเสิร์ฟพร้อมผักสด แนมด้วยปลาฟู
TIP : ตั้งไฟให้เดือดจนเนื้อปลาสุก ไม่ควรคนเพราะจะทำให้เกิดกลิ่นคาว เสิร์ฟคู่ - ผักสด : แตงกวา ถั่วฝักยาว ถั่วพู มะเขือต่าง ๆ ขมิ้นขาว ใบบัวบก ผักชี กระถิน สายบัว กะหล่ำปลี ยอดมะกอก ผักชี ผักกาดขาว - เครื่องเคียง / ของแนม : ปลาดุกฟู

3.น้ำพริกหนุ่ม
วัตถุดิบ พริกหนุ่ม 9 เม็ด, หอมแดง 5 หัว , กระเทียม 15 – 20 กลีบ, มะเขือส้ม 5 – 7 ลูก , ปลาร้าพร้อมน้ำ 1 ช้อนโต๊ะ, น้ำปลา 1 ช้อนโต๊ะ , เกลือ 1 ช้อนชา

วิธีทำ
- นำพริกหนุ่มมาเผาให้สุก แล้วปอกเปลือกไว้
- นำมะเขือส้มเผาพอสุก ปอกเปลือกออก
TIP : ระหว่างเผาแนะนำให้ใช้ไม้ปลายแหลมจิ้มมะเขือเพื่อระบายความร้อน มะเขือส้มจะได้ไม่แตก – นำกระเทียมและหอมแดงเผาให้สุกแล้วปอกเปลือกออก
- ต้มปลาร้ากับน้ำเปล่าพอข้น กรองเอาแต่น้ำ
- โขลกกระเทียมและหอมแดงพอหยาบ ใส่พริกหนุ่มลงไปโขลกให้พอหยาบ ตามด้วยการใส่มะเขือส้มบุบพอแตก
- ปรุงรสด้วยน้ำปลาร้า ใส่น้ำปลา เกลือ จากนั้นตักขึ้นแล้วจัดเสิร์ฟได้เลย
TIP : ถ้าไม่ชอบปลาร้าก็ไม่ต้องใส่ และเพิ่มความเค็มจากน้ำปลาและเกลือแทน เสิร์ฟคู่
- ผักสด : แตงกวา ถั่วฝักยาว ถั่วพู มะเขือต่าง ๆ
- ผักต้ม : ถั่วฝักยาว ถั่วพู มะเขือเปราะ น้ำเต้าอ่อน ข้าวโพดอ่อน บวบเหลี่ยม บวบงู ฟักทอง ดอกขจร ผักกาดขาวปลี มะระขี้นก ยอดมะระ แตงโมอ่อน ผักพื้นบ้านต่าง ๆ
- เครื่องเคียง / ของแนม : ปลาย่าง แคบหมู

4.น้ำพริกปลาร้า (อีสาน)

วัตถุดิบ พริกหนุ่ม 3 เม็ด , พริกชี้ฟ้า 2 เม็ด, พริกขี้หนูเม็ดใหญ่ สีเขียว แดง 7 – 10 เม็ด, หอมแดง 5 หัว , กระเทียม 20กลีบ , มะเขือส้ม 7 ลูก , ต้นหอม 1 ต้น , ผักชี 1 ต้น , น้ำปลาร้า 3 – 4 ช้อนโต๊ะ , เกลือป่น 1/3 ช้อนชา

วิธีทำ
- นำกระเทียมและหอมแดงมาเผาให้สุก ปอกเปลือกออก
- นำพริกหนุ่ม พริกชี้ฟ้า พริกขี้หนู มาเผาให้สุก ปอกเปลือก
- นำมะเขือส้มมาเผาพอสุก ปอกเปลือกออก
- นำต้นหอมและผักชีมาซอยแล้วพักไว้
- โขลกกระเทียมและหอมแดงพอหยาบ ใส่พริกหนุ่ม พริกชี้ฟ้า และพริกขี้หนู และมะเขือส้มลงไป บุบพอแตก
- ปรุงรสด้วยน้ำปลาร้า (ถ้าน้ำปลาร้าไม่เค็มให้ใส่เกลือ) จากนั้นใส่ต้มหอม ผักชี และคนให้เข้ากัน ซึ่งเนื้อสัมผัสของน้ำพริกโดยรวมจะค่อนข้างหยาบเล็กน้อย
TIP : ก่อนนำปลาร้ามาทำน้ำพริกให้นำปลาร้าตั้งไฟอ่อน เคี่ยวให้น้ำปลาร้าข้นเล็กน้อย
TIP : ถ้าน้ำพริกข้นเกินไปสามารถเติมน้ำปลาร้าหรือน้ำต้มสุกได้ เสิร์ฟคู่ - ผักสด : แตงกวา ถั่วฝักยาว ถั่วพู มะเขือต่าง ๆ - ผักต้ม : ถั่วฝักยาว ถั่วพู มะเขือเปราะ ข้าวโพดอ่อน บวบเหลี่ยม ฟักทอง ผักกาดขาวปลี มะระขี้นก ยอดมะระ ผักพื้นบ้านต่าง ๆ
- เครื่องเคียง / ของแนม : ปลาย่าง แคบหมู

5.น้ำพริกกุ้งเสียบ
วัตถุดิบ กุ้งแห้ง 100 กรัม , หอมแดง 4 - 5 หัว , กระเทียมไทย 10 เม็ด, พริกขี้หนูสวน 20 เม็ด , กะปิ 2 ช้อนโต๊ะ, น้ำปลา 1/2 ช้อนโต๊ะ, น้ำตาลปี๊บ 2 ช้อนโต๊ะ , น้ำมะนาว 3 ช้อนโต๊ะ

วิธีทำ
- นำกะปิห่อด้วยแผ่นฟอยล์ แล้วนำมาย่างบนกระทะ โดยใช้ไฟอ่อน ๆ พอให้กะปิหอม
- คั่วกุ้งแห้งให้หอม ใช้ไฟปานกลาง คั่วจนกรอบแล้วพักไว้
- โขลกพริก กระเทียม หอมแดง ให้ละเอียด เติมกุ้งแห้งลงไปในครกครึ่งหนึ่ง โขลกให้กุ้งพอแหลก เติมกะปิ น้ำตาลปี๊บ น้ำปลา น้ำมะนาว ใช้สากขยี้ให้เข้ากัน เติมกุ้งแห้งที่เหลือลงไปและคนให้เข้ากัน เสิร์ฟพร้อมผักสด
เครื่องเคียง- ผักสด : แตงกวา ถั่วฝักยาว ถั่วพู มะเขือต่าง ๆ ขมิ้นขาว ผักกาดขาวปลี ใบบัวบก ยอดกระถิน อ่านต่อได้ที่

ขอขอบคุณ : ราตรี เมฆวิลัย ,wongnai